Chương 1: Ngõ Hòe Kim
Thu Diễm không biết nếu có thể quay lại nửa năm, liệu anh có còn hành động theo cảm tính như vậy không. Vì giận dỗi nhất thời mà lấy tương lai sự nghiệp của mình ra làm trò đùa.
Ngày đầu tiên đến báo cáo, mới vừa đến sở tư pháp ngõ Hòe Kim, Lục Từ đã gọi điện tới.
Thu Diễm nhìn thấy cái tên liên tục nhấp nháy trên màn hình điện thoại, hình như đã chờ khoảnh khắc này rất lâu rồi. Nhịp tim chợt tăng nhanh, anh cúp máy luôn. Lục Từ gọi lại, anh lại cúp. Đúng lúc giám đốc Mạnh Bình của sở tư pháp từ trên tầng đi xuống, Thu Diễm chỉ kịp gửi một tin nhắn thoại cho Lục Từ, làm việc, đang bận, để nói sau.
Lục Từ trả lời anh ba dấu chấm than, lại gửi, giữa trưa anh đến tìm em, dấu chấm than.
Thu Diễm hít sâu một hơi, tiến lên đón Mạnh Bình, chào một tiếng giám đốc Mạnh, tôi là Thu Diễm, viên chức cải tạo hôm nay đến báo cáo.
Mạnh Bình khoảng bốn mươi tuổi, tóc ngắn giàu kinh nghiệm, dáng người cũng xem như nhỏ nhắn trong phái nữ nhưng giọng rất to, khóe mắt có vài vết chân chim nhỏ khi cười sẽ tạo thành bông hoa. Cô vui vẻ nói: “Có anh đẹp trai đến sở chúng ta, mấy cô gái trong sở biết cậu sẽ đến nên mấy hôm nay như đi chơi hội.”
Trên bậc thang sang lưng Mạnh Bình thực sự có mấy cô gái trẻ vui thích ngó ra như một hàng chim khách. Trong đó có một sinh viên mắt to vẫy tay nhiệt tình với anh. Đơn vị cơ sở cộng đồng thế này ngoài biên chế chính thức ra, ngày thường sẽ thuê rất nhiều tình nguyện viên và nhân viên thời vụ, phần lớn là sinh viên hoặc phụ nữ trung niên. Thu Diễm đoán cô gái toe toét này khả năng cao là tình nguyện viên.
Thu Diễm dễ xấu hổ, không ngờ có “nghi thức chào đón” long trọng thế này. Anh cười xấu hổ. Mạnh Bình xua tay với mấy cô gái: “Nhìn trai đẹp xong rồi, mọi người đi làm việc đi, lát nữa sẽ có người trong cục đến kiểm tra lại nói sở chúng ta không làm việc nghiêm túc.”
Cô gọi cô gái mắt tròn kia: “Trịnh Tư Tâm, lão Thịnh sắp xếp ai dạy buổi phổ biến pháp luật hôm nay?”
“Vẫn mời thầy Chu, em lập tức ra đầu ngõ đón thầy ấy.”
Mạnh Bình nói thầm: “Sở chúng ta không thể dùng người mình giảng bài hả, lần nào cũng mời giáo viên bên ngoài, chút kinh phí ít ỏi tiêu hết cho bên ngoài rồi.”
“Cán bộ cải tạo của chúng ta bận quá làm gì có thời gian ạ.” Trịnh Tư Tâm rất mạnh dạn: “Anh đẹp trai ơi, anh có thể dạy buổi phổ biến pháp luật không.”
Thu Diễm là thạc sĩ, cảm thấy mình vẫn đủ khả năng phổ biến pháp luật cơ bản cho người bình thường. Anh chưa kịp trả lời thì Mạnh Bình đã đập vào vai Trịnh Tư Tâm: “Ơ, giỏi làm quen với trai đẹp nhỉ? Không phải định đi đón người à?”
Trịnh Tư Tâm nhảy tót chạy ra ngoài.
Mạnh Bình dẫn Thu Diễm đi làm quen với hoàn cảnh. Sở tư pháp ở ngõ Hòe Kim không lớn, chỉ có hai tầng nhỏ chen chúc nhau. Mạnh Bình chỉ cách bố trí tầng dưới liếc mắt là có thể nhìn rõ rồi nói, nào, tôi dẫn cậu đi tham quan trước, công việc cải tạo cộng đồng hàng ngày của chúng tôi thực hiện ở tầng dưới, gồm các bài giảng phổ biến pháp luật, tuyên bố hòa nhập cộng đồng, giải quyết các thủ tục cải tạo cộng đồng, v.v. Ngày thường chúng tôi làm việc ở tầng trên.
Nói xong dẫn anh đi lên tầng. Diện tích tầng trên giống tầng dưới, nhưng cách bố trí có thay đổi nhỏ, có hai văn phòng một cho giám đốc Mạnh sử dụng, một cho tài vụ sử dụng, còn lại cho mọi người sử dụng.
Mạnh Bình giới thiệu giám đốc văn phòng Thịnh Hoài Nam, và vài cán bộ cải tạo khác nhập chức sớm hơn Thu Diễm. Nói với Thu Diễm công việc cụ thể đều do giám đốc Thịnh sắp xếp, có gì không hiểu cứ hỏi y. Lại bảo Thịnh Hoài Nam giải thích cho anh công việc chủ yếu hiện tại trong sở.
Thịnh Hoài Nam cười rạng rỡ duỗi tay ra với anh, vừa lên tiếng lại nói “Mong cậu giúp đỡ nhiều hơn”…
Thu Diễm cảm thấy đồng nghiệp trong sở đều vô cùng nhiệt tình với anh, có lẽ anh cũng đoán được lý do. Một người mới đến một sở tư pháp cấp cơ sở bình thường sẽ không có đãi ngộ này, rõ ràng anh đến làm việc nhưng mơ hồ cảm thấy thân phận này của mình mang đến phiền phức cho người khác. Lãnh đạo trực tiếp của anh hoàn toàn không coi anh như cấp dưới.
Song anh cũng không có cách nào giấu diếm thân phận của mình, trong hệ thống mà bất kể vị trí nào cũng phải kiểm tra chính trị này, anh nộp đơn vào bất kỳ vị trí nào cũng sẽ điều tra rõ bối cảnh gia đình anh. Nói cách khác, chỉ cần ở trong hệ thống này, cho dù anh ở đâu cũng sẽ là đối tượng chăm sóc đặc biệt.
Tuy từng tưởng tượng đến tình huống này, nhưng khi thật sự tự trải nghiệm trong công việc, Thu Diễm vẫn cảm thấy khó xử.
Anh hơi cúi đầu máy móc bắt tay giám đốc Thịnh, đáp lời sau này phải học tập anh nhiều hơn.
Thịnh Hoài Nam lại cười ha ha, nói đâu có đâu có, học hỏi lẫn nhau.
Mạnh Bình phải ngắt lời y, Thịnh Hoài Nam mới bắt đầu giới thiệu tình hình công việc cụ thể, “Hầu hết công việc của cơ quan hành chính sở tư pháp cấp cơ sở như chúng tôi đều rất vụn vặt như phổ biến pháp luật cộng đồng, hỗ trợ tổ dân phố hoặc đồn cảnh sát hòa giải tranh chấp nhân dân, hỗ trợ chính phủ thực hiện một số công việc duy trì trật tự xã hội. Đây là những công việc chúng tôi làm khi có yêu cầu, có lẽ cậu chưa từng tiếp xúc với những công việc này trước đây đúng không? Dù sao trong môi trường kia của cậu sẽ tiếp xúc với…”
Mạnh Bình thấy y lại muốn nói sang chuyện khác, kịp thời lên tiếng ngắt lời: “Anh nói công việc cụ thể của cán bộ cải tạo đi.”
“À à được, Tiểu Thu lúc cậu nộp đơn vào vị trí này chắc cũng tìm hiểu qua, cán bộ cải tạo là cải tạo cộng đồng, chủ yếu là giáo dục, giúp đỡ một số tội phạm nhẹ tái hòa nhập xã hội. Chủ yếu hướng đến người án treo, chấp hành án ngoài trại giam, người được tạm tha, v.v. Về phần công việc chính ngày thường, một là phải giảng dạy và kiểm tra pháp luật với họ; hai là phải thường xuyên giám sát các hành vị bên ngoài nhà tù của họ, không vi phạm pháp luật, đảm bảo họ không bước lên con đường phạm tội nữa; ba là phải giúp đỡ họ tái hòa nhập cộng đồng. Ví dụ như đào tạo kỹ năng nghề nghiệp, lấy danh nghĩa của sở hợp tác với một vài cơ quan lao động để giới thiệu công việc.”
Thu Diễm cũng đã tìm hiểu nội dung công việc trước khi đến báo cáo, vừa nghe Thịnh Hoài Nam giải thích vừa ghi lại. Thịnh Hoài Nam lại nói: “Thật ra nội dung công việc nghe rất rườm rà, đến khi cậu quen việc là ổn.”
Thu Diễm gật đầu: “Tôi sẽ chăm chỉ học tập các tiền bối.”
Lúc này đồng nghiệp khác cười nói: “Giám đốc Thịnh, anh đã giảm bớt nội dung công việc phiền phức nhất rồi, như vậy là không được đâu, đừng lừa Tiểu Thu. Sai này lúc tăng ca mới nghĩ trước đó giám đốc không nói như vậy, sao lại nhiều việc thế này.”
Thu Diễm ngẩn người, hỏi: “Công việc phiền phức nhất là gì?”
Đồng nghiệp nam trung niên cười híp mắt trả lời: “Cán bộ cải tạo còn phải chịu trách nhiệm viết đủ loại giấy tờ, không ngừng viết các loại tài liệu nộp cho đơn vị giám sát cấp trên cũng chính là viện kiểm sát để xem xét. Phải tập hợp tất cả tình huống của mỗi đối tượng cải tạo do cậu phụ trách trong khoảng thời gian quy định, ví dụ như địa chỉ của đối tượng cải tạo thay đổi, tại sao thay đổi, lý do có hợp lý hay không, thay đổi công việc cũng giống vậy. Gần đây đối tượng tiếp xúc với ai, hoàn cảnh và lý do mỗi lần tiếp xúc, gần đây tụ tập với ai, lý do tụ tập… Tất cả mọi thứ, cậu đều phải sắp xếp thành tài liệu, còn phải bổ sung thêm đánh giá của cậu và đánh giá của sở chúng ta và nộp cho viện kiểm sát. Họ sẽ định kỳ giám sát xem xét rồi nộp lên tòa án, để quyết định người hoãn thi hành án, người tạm tha có tiếp tục duy trì bản án hiện tại hay không, hay phải xem xét hủy bỏ lệnh tạm tha, v.v.”
Những đồng nghiệp khác cũng gật đầu, nhân cơ hội phàn nàn, “Đúng đúng, tôi nói cho cậu biết, tám mươi phần trăm thời gian làm việc của chúng ta dành cho việc viết tài liệu, này giám đốc Mạnh, tình huống này của bọn em có được cải thiện không?”
Mạnh Bình nói rất dứt khoát: “Nghĩ gì thế, làm việc mà không viết báo cáo, ai biết các cô cậu đang làm gì? Thế chẳng phải làm không công à? Tất cả là vì tốt cho mọi người thôi.”
Lại ra ngoài bưng chén trà đứng trước cửa phòng làm việc, “Mọi người đừng dọa Tiểu Thu của chúng ta, người ta tốt nghiệp nghiên cứu sinh ở trường đại học nổi tiếng đấy, cô cậu viết tài liệu tốn mấy tiếng đồng hồ, biết đâu người ta tốn nửa tiếng là xong việc rồi, cô cậu phải nghĩ cách nâng cao hiệu suất công việc biết chưa?”
Trong văn phòng vang lên những tiếng k** r*n.
Mạnh Bình vẫy gọi Thu Diễm: “Cậu qua đây một lát.”
Sau khi đóng cửa phòng làm việc, Mạnh Bình chỉ vào một chiếc sofa cũ duy nhất trong phòng, “Ngồi đi.”
Còn cô kéo ghế làm việc ngồi đối diện Thu Diễm, âm lượng giọng nói cũng hạ xuống, cười khẽ, “Công việc của đơn vị cơ sở chúng tôi khá vụn vặt, cậu chuẩn bị tinh thần sẵn đi.”
Thu Diễm cảm thấy mình rất khó để nói chuẩn bị sẵn sàng hay chưa, có một số việc hình như thực sự nằm ngoài dự đoán của anh. Chẳng hạn như công việc giấy tờ rất nhiều, nhưng anh vẫn gật đầu, “Không sao, người mới ở đâu cũng như nhau.”
Mạnh Bình cũng gật đầu, tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn, Thu Diễm cũng có thể nhìn ra tính tình cô ngay thẳng, quả nhiên cô lên tiếng không nói vòng vo, “Tiểu Thu này, chị biết rõ bối cảnh gia đình cậu, dù không kiểm tra chính trị, chỉ dựa vào họ của cậu, trong hệ thống thành phố chúng ta cũng không tìm ra người thứ hai. Cậu cũng đừng để ý hội lão Thịnh quá nhiệt tình với cậu, mọi người đều ở trong thể chế này, không có cách nào thờ ơ với thân phận viện trưởng tòa án thành phố của bố cậu được.”
Thu Diễm suy nghĩ rồi nói: “Điều này thực sự sẽ ảnh hưởng đến công việc của mọi người ạ?”
Thật ra anh cảm thấy “nhiệt tình” vẫn có thể tiêu hóa, hơn nữa những thứ như nhiệt tình kiểu gì cũng sẽ dần phai nhạt. Nhưng sẽ rất tồi tệ nếu mọi người bắt đầu “cung phụng” một người mới như anh vì thân phận của anh.
Mạnh Bình cười một tiếng: “Hôm nay lão Thịnh kích động vớ vẩn thôi, cậu xem ngày mai chắc chắn anh ta lại bình thường. Công việc ngày thường ở sở chúng tôi, đừng nói là viện trưởng tòa án, bình thường chẳng với đến thẩm phán. Cha mẹ cậu thế nào thật ra không liên quan gì đến công việc của chúng tôi, các đồng nghiệp cũng biết, hôm nay chỉ là thấy kỳ lạ, không ngờ cậu thực sự có thể đến chỗ chúng tôi, muốn thân thiết với cậu thôi.”
Thu Diễm cũng cười: “Vậy là tốt rồi, nếu mãi nhiệt tình như thế cũng rất khó tiếp nhận.”
Mạnh Bình cười ha ha: “Nhìn cậu là biết da mặt mỏng.” Lại chuyển đề tài, “Những người học giỏi như các cậu đến cơ sở rèn luyện cũng tốt, cậu cũng nghĩ như vậy mới xin vào đây đúng không? Chị nói cậu nghe, tiếp xúc với những người phạm tội kia chưa đầy ba tháng, những cảm xúc khó nói hay xấu hổ gì đó của cậu sẽ mất sạch, sẽ trở nên cực kỳ mặt dày.”
Tất nhiên Thu Diễm không thể nói lý do thực sự mình xin vào làm việc ở đây, chỉ có thể nói theo, “Tốt quá, em đang cần sự rèn luyện này.”
“Được rồi,” Mạnh Bình đứng dậy vỗ vai anh, “Lát nữa bảo giám đốc Thịnh làm thủ tục nhập chức cho cậu, hôm nay cậu cứ làm quen đi.”
“À vâng, cảm ơn giám đốc Mạnh.”
Sau khi điền các loại biểu mẫu, đăng nhập vào hệ thống máy tính thao tác một bộ quy trình phức tạp, làm xong thủ tục nhập chức cũng gần đến giờ cơm trưa. Đồng nghiệp ở đây hầu như đều tự mang cơm, hâm nóng bằng lò vi sóng là xong bữa trưa. Tất nhiên Thu Diễm không mang cơm, sáng nay bảo mẫu trong nhà có hỏi, anh còn cảm thấy hơi lố, bây giờ xem ra là anh đoán sai tình hình công việc rồi.
Thịnh Hoài Nam thấy hai tay anh trống không, nhiệt tình muốn mời anh cùng ra ngoài ăn, nói là xem như đón tiếp người mới. Y vừa nói mình mời, những đồng nghiệp khác cũng nhao nhao muốn đi theo. Thịnh Hoài Nam lại ra vẻ tức giận mắng họ ăn chực. Thu Diễm đang nghĩ cách từ chối thì thấy tin nhắn Lục Từ gửi trên điện thoại, nói đang chờ anh trong quán cơm ở đầu ngõ.
Tin nhắn được gửi đến hai mươi phút trước, lúc này Thu Diễm mới trả lời, đến ngay.
Cuối cùng cũng có lý do để từ chối sự nhiệt tình của Thịnh Hoài Nam, chạy chậm qua đó, đi dưới bóng râm trong ngõ rồi bước vào một quán cơm nhỏ, liếc thấy Lục Từ nhíu chặt mày.
Đầu tháng sáu, Thu Diễm chạy toát mồ hôi, thấy Lục Từ đi ra từ viện kiểm sát không thay quần áo, vẫn mặc đồng phục, toàn thân toát lên vẻ nghiêm túc. Thu Diễm ngồi đối diện anh ta, Lục Từ nhìn anh chằm chằm, không nói gì, hình như chỉ chờ người đối diện tự giải thích.
Nhưng Thu Diễm đột nhiên nhớ đến lúc nãy Thịnh Hoài Nam nói với anh mọi tài liệu thông tin viết về đối tượng cải tạo tương lai phải nộp cho viện kiểm sát xét duyệt. Như vậy bốn bỏ lên năm Lục Từ cũng xem như lãnh đạo đơn vị cấp trên của anh, anh thực sự không có cách nào ngang ngược với anh ta.
Anh cười một tiếng, gọi tiếng “Anh Lục”, lại rút khăn giấy lau bàn cho anh ta.
Lục Từ đè tờ khăn giấy lại, “Lau rồi, sạch.” Sau đó ngẩng đầu nhíu mày nói, “Em muốn chọc anh tức chết đúng không?”
Nụ cười của Thu Diễm từ từ cứng đờ rồi dần thôi cười. Anh nhớ lý do mình xin vào làm ở sở tư pháp, cảm giác đau lòng và tức giận khi đó vẫn đọng lại rõ ràng trong tim. Sắc mặt anh trở nên lạnh lùng, vò tờ khăn giấy ném vào thùng rác bên chân, hờ hững đáp, “Sở tư pháp không tốt à? Tròng lòng anh không cao quý bằng viện kiểm sát đúng không?”
Lục Từ nhíu mày chặt hơn, “Ý anh là thế hả? Anh…”
Anh ta cũng bướng, Thu Diễm lẳng lặng nhìn anh ta, cảm thấy Lục Từ còn tức giận hơn mình, trong lòng dâng lên cảm giác vô lý.
Hiển nhiên Lục Từ vẫn đang tức giận, “Có phải em hiểu lầm những lời anh nói ngày đó không? Anh nhớ hôm đó chúng ta nói chuyện rất rõ ràng, anh có nỗi khổ tâm của anh, em cũng nói em có thể hiểu được, tại sao sau đó em lại chuyển đơn xin việc từ viện kiểm sát sang sở tư pháp? Còn có thể giấu anh nửa năm? Nói dối anh đã trúng tuyển, sáng hôm nay anh hào hứng đến đơn vị chờ em, kết quả họ nói với anh em không nhập chức? Anh phải nhờ người khác kiểm tra hệ thống mới biết em lại đến sở tư pháp, em đang chơi trò gì vậy?!”
Không biết nên miêu tả cảm xúc trong lòng như thế nào. Thu Diễm chỉ cảm thấy trong lòng mình vốn có chút áy náy. Cảm giác áy náy vì giấu diếm và nói dối một chuyện như vậy đang nhanh chóng biến mất, cơn giận đang nhanh chóng chảy về lại thay thế những áy náy này.
Anh bình tĩnh đáp: “Em không hiểu sai, lý do ngày đó anh từ chối em không phải là sau này chúng ta cùng đơn vị, yêu nhau không thể công khai, anh không thể để lãnh đạo và đồng nghiệp của anh biết anh là đồng tính à.”
Anh nhìn chằm chằm Lục Từ: “Vừa khéo, em không đến viện kiểm sát, chúng ta không cùng đơn vị. Yêu tâm, em cũng sẽ không dùng nó làm con bài yêu cầu anh hẹn hò với em. Đây hoàn toàn do em tự nguyện, anh có gì để oán trách?”
Lục Từ nhìn anh chòng chọc, ánh mắt như muốn phun lửa.
Đôi mắt Thu Diễm lại như băng.
Anh nhớ lại ngày đó nửa năm trước, anh vui vẻ, hào hứng, thấp thỏm đi tỏ tình, anh tưởng Lục Từ đã biết anh thích anh ta từ lâu, cũng cho rằng đối phương thích mình. Nhưng sau khi nói ra, điều anh nhìn thấy lại là biểu cảm kinh ngạc và khó xử của Lục Từ, nói một đống sự khó xử khách quan khi đứng trên lập trường của anh ta. Thu Diễm lắng nghe cả buổi với thái độ thấu hiểu anh ta, cuối cùng mới hiểu hóa ra là từ chối.
Một đêm trôi qua, Thu Diễm mới thực sự hiểu tại sao Lục Từ từ chối anh, lý do này vô cùng tốt đẹp, vô cùng khách quan, vô cùng khiến Thu Diễm tức giận. Cảm giác bị lừa lại không có gì để đối chứng khiến anh thao thức cả đêm, nửa đêm thức dậy sửa lại đơn xin việc.
Biến mẹ viện kiểm sát đi, tôi và anh ai đi đường nấy.
Lời tác giả: Có vài điểm cần nói rõ
Cuối cùng, công là Tiểu Hà (Ôn Ngộ Hà), chương 3 xuất hiện.
Comments